EKONOMÄ°
Dereler de Vadiler de Hukuk da Katlediliyor
Ömer Şan, HES Projelerinin suyu tükettiğini, Doğu Karadeniz?deki doğal yaşamı tehdit ettiğini belirterek, kayıp ve kaçaklarla mücadele ederek çok daha fazla enerji ihtiyacının azaltılabileceğini söyledi?
Follow @dusuncemektebi2
Derelerin Kardeşliği Platformu Dönem Sözcüsü Ömer Şan?dan HES?lere neden karşı çıktıklarını, bu süreçte herhangi bir kurum veya kuruluştan destek alıp almadıklarını, örgüt yapılarını ve HES?lerin kurulma sürecinde neler yaşandığı bilgilerini aldık. Derelerin Kardeşliği Platformu HES?ler konusunda en çok mücadele edenlerin ortak çatısı. Dolayısıyla konuya en çok onlar vakıf. Dikkatle okunması gereken bir söyleşi oldu? M. MERMERTAŞ: Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu?nun çevreye sahip çıkması gerekinken zaman zaman yaptığı açıklamalar var. Bunları nasıl değerlendiriyorsunuz? ÖMER ŞAN: Sayın Bakan?ın yapmış olduğu iki farklı açıklama, olaylara ne kadar hakim olduğunu, nasıl ?rant? penceresinden baktığını, bilgi sahibi olmadığını veya yanlış bilgilendirildiğini, yasa ve yönetmelikler ile yargı kararlarını nasıl yok sayarak görmezden geldiğini, bakanlığının kuruluş ilkeleri ve asli görevlerini nasıl geri plana ittiğini, halk kitlelerinin demokratik, Anayasal ve hukuksal tepkilerini nasıl yok saydığının en açık göstergesidir! HES?lerle ucuz maliyete elektrik üreteceklerini söyleyen Sayın Bakan?ın, bakanlığının sorumluluklarının hangi çerçevede olduğunu karıştırdık. Kendisi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı veya Maliye Bakanı mı yoksa Çevre ve Orman Bakanı mıdır? Hayatı Katlediyorlar Evet, bizler bulunduğumuz bölgelerde HES?lere karşı mücadele eden insanlar olarak yüzyıllardır atalarımızın yaşadığı, koruyup kolladığı ve bizlere kadar ulaştırdığı, vadilerimizde akan derelerimizin etrafında oluşturduğumuz doğal yaşam alanlarımızı, tarihi, sosyal ve kültürel değerlerimizi koruyarak, toprağımıza, suyumuza, havamıza ve yaşamsal kaynaklarımıza sahip çıkarak, gelecek nesillerimize ulaştırma rantının peşindeyiz! Evet, HES?ler bugüne kadar gördüğümüz, yaşadığımız uygulamalar doğrultusunda zararlıdır. Bütün bu değerlerimizi, çevreyi, ormanlarımızı, derelerimizi, vadilerimizi, doğal yaşam alanlarımızı ve bunların yanında da yasa ve yönetmeliklerle hukuku da katletmektedirler. M.MERMERTAŞ: Olayın teknik boyutunu değerlendirir misiniz? Derelere çok mu fazla HES inşa ediliyor? Borularla sular çok mu taşınıyor? Nedir en büyük sorun? ÖMER ŞAN: Bütün HES?leriniz su tüketmekte, suyu kullanmakta, sadece suyun gücünden istifade etmemektedir. Eğer böyle olmasa idi, aynı vadi üzerinde onlarca HES projesi, kilometrelerce su iletim tüneli, dinamitleme, taşocağı gibi çalışmalara göz yumulmazdı. Sadece 78 kilometre olan İkizdere Vadisi boyunca yapımı planlanan 21 HES projesindeki ?su iletim tünelleri? uzunluğunun 70 km?yi bulduğu, D.Karadeniz Bölgesindeki 700 HES projesindeki toplam ?su iletim tünelleri? uzunluğunun ise 800 km?ye ulaştığını nasıl göz ardı edebiliriz M.MERMERTAŞ: Elinizde veriler var mı? Gerçekten dereler üzerinde çok mu fazla HES inşa ediliyor? ÖMER ŞAN: DSİ, Enerji Bakanlığı ve EPDK verilerine göre şu anda yurt genelindeki dere ve vadilerimiz üzerinde, 2009 yılı sonu itibarıyla kamu ve özel sektöre ait 187 adet HES işletme halinde bulunmakta. Mayıs 2010 verilerine göre ise inşa çalışması devam eden 145 ve proje aşamasında olan 1.576 da HES bulunmakta, bunların toplam sayısı ise 1.721 olarak belirtilmektedir. Planlanmakta olan diğer 325 HES projesi ile birlikte bu sayı 2.046 olmakta, Bakanlıkların verilerine göre ülke genelinde yapılması planlanan HES sayısı ise 2.300?lere ulaşmaktadır. Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından bu güne kadar 96 proje için `ÇED Olumlu` raporu verildi. ÇED inceleme işlemleri devam eden 120 projenin daha bulunduğunu öğrenilirken; ?ÇED Gerekli Değildir? kararlarındaki yetki İl Çevre ve Orman Müdürlüklerine ve dolayısıyla İl Valiliklerine devredildiği için henüz net bir sayıdan söz edilememektedir! Bu projelerin yanında ayrıca Doğu Karadeniz Bölgesinde 2 bin de mikro HES kurulması için Doğu Karadeniz Küçük HES Kalkınma Projesi adıyla yeni bir proje başlatıldı. M. MERMERTAŞ: Derelerin Kardeşliği platformu HES?lere karşı mücadelenin bu işin öncüsü oldu. Ancak çeşitli suçlamalar da oldu? Nasıl değerlendiriyorsunuz? ÖMER ŞAN: Doğu Karadeniz Bölgesi?nde başlayan HES Projelerine karşı tepki ve protestolar artık ülke genelindeki eylemlerle ülke gündeminde etkili olmaya devam ediyor. Özellikle de son bir aylık dönemde bu mücadeleye yönelik toplu karalama ve karşı saldırılar, derelerimize karşı yürütülen emperyalist paylaşım hesaplarının paralelinde gelişirken; siyasetin çirkef yüzünü de ortaya koyuyor. Son dönemde, yöre halkının bütün tepki, eylem ve hukuk mücadelesine karşı, yargının yok sayılarak, hukuk tanımazlıkların gölgesinde yapılan HES açılışları bölgedeki asıl hedefin de göstergesini oluşturuyor. Enerjide dışa bağımlılıktan kurtulma, suların boşa aktığı şeklindeki demagojik anlatımlar bu süreçte yerini HES?lere karşı mücadelelerin enerji karşıtlığı gibi anlatılmaya, yaşam alanlarımızı korumak adına verdiğimiz mücadele ise ?rant? hesapları çerçevesinde değerlendirilmeye başladığını görüyoruz. Bölgelerinde, kendi doğal yaşam alanlarında, vadilerdeki derelerin etrafında yaşama tutunarak can veren, üreten, koruyup kollayan insanlar olarak verilen mücadelenin gerçekleri her zaman olduğu gibi siyasal iktidar tarafından geri plana itilmekte ve görmezden gelinmektedir. M. MERMERTAŞ: HES projelerindeki asıl hedef ne? ÖMER ŞAN: HES projelerindeki asıl hedef enerji üretimi değil, sularımızın kontrol altına alınmasıdır. Enerjide dışa bağımlılıktan kurtulacağız safsatalarını gündeme getirenlerin, projelerin yüzde 80?inden fazlasında çokuluslu şirketlerin, Fransa, İspanyol, İsveç, ABD gibi ülkelerden önemli oranda yatırımcıların iştirakleri olduğunu görmezden gelmesi veya saklaması işin bir başka boyutunu ortaya koymaktadır. M. MERMERTAŞ: Derelerin Kardeşliği nasıl doğdu. Ortaya atılan bazı iddialar var. Bir yerden destek alıyor musunuz? ÖMER ŞAN: 2000?li yılların başında başlayan süreçle HES projeleri bölgeye ve ülke geneline yayılarak adeta vadileri ve derelerimizi büyük bir anafor içine aldı. Bu süreçte Fındıklı?da verilen sıkı mücadeleyle bu güne kadar 16 proje yapılması planlanan Fındıklı?nın Arılı ve Çağlayan Vadilerine bir tek kazma dahi vurdurulmadı. Fındıklı Derelerini Koruma Platformu öncülüğündeki mücadele, bölgenin diğer vadilerinde de verilmeye başlayınca, her alanda iletişim ve dayanışmanın sağlanması hedefi ile Derelerin Kardeşliği Platformu oluşturuldu. Bağımsız Halk Hareketi Başta Rize olmak üzere Doğu Karadeniz Bölgesi?ndeki birçok yerel kitle örgütü temsilcisinin katılımı ile tamamen bağımsız bir yerel halk hareketi olarak Derelerin Kardeşliği Platformu örgütlenmeye başlandı. Bugün, Artvin?den; Trabzon, Erzurum, Gümüşhane, Bayburt, Giresun, Ordu, Tokat, Amasya, Samsun ve Sinop?a kadar uzanan bölgede 80?e yaklaşan bileşeni ile Derelerin Kardeşliği Platformu, HES mücadelesinde demokratik, hukuksal, tepkisel eylemlerle bölgedeki ve yurt genelindeki çalışmalarını sürdürüyor. Yardım Veya Sponsor Yok Gönüllülük esasına bağlı, çevreye, doğaya, ülkemizin doğa zenginliklerine, doğal yaşam alanlarına sahip çıkan, hukukun üstünlüğüne inanan, demokrasiye bağlı birçok sivil toplum kuruluşu ve oluşumunun bir araya geldiği, hiçbir fon veya sponsorluktan faydalanmayan, herhangi bir kurum veya kuruluştan herhangi bir yardım ve destek almayan, herhangi bir grup veya lobicilik faaliyetiyle ilişkisi olmayan Derelerin Kardeşliği Platformu aynı zamanda herhangi bir hiyerarşik yapısı olmayan bağımsız bir halk oluşumu olma özelliğindedir. Platform, gönüllük, özveri, duyarlılık ve sorumluluk temelinde, hiçbir çıkar veya menfaat hesabına dayanmadan, günümüz politikaları çerçevesinde çıkar hesapları içerisinde olmadan kendi özgücüne yaslanarak örgütlenmektedir. M. MERMERTAŞ: HES?lere neden karşı çıkıyorsunuz? ÖMER ŞAN: Derelerin Kardeşliği Platformu ve bileşenleri; HES?lere karşıdır! Çünkü HES projeleri, iddia edildiği gibi temiz ve çevreci bir enerji üretim kaynağı değildir! Aksine, doğayı katleden plansız bir kapitalist projenin araçlarıdır. Bu projeler, derelerimizi kurutmakta, sularımızı 3,5 metre çaplı ve yüzlerce kilometrelik tünellere hapsetmekte, doğal yaşam alanlarımızı, tarihi, sosyal ve kültürel değerlerimizi yok etmektedir. HES?ler, sularımızın, vahşi kapitalizmin emperyalist paylaşım hesaplarında meta olarak kullanılmasının aracıdır. Kırsal alanda bir tür kırsal dönüşüm aracıdır. Bir yönüyle, insanın ve doğanın yeniden sömürgeleştirilmesidir. Yeni iskân uygulamalarıyla, coğrafyalarımızın insansızlaştırılması projesidir. Derelerin Kardeşliği Platformu, tüm canlıların yaşam kaynağı olan suyun, fayda-maliyet analizi çerçevesinde enerji kaynağı ve para kazanma aracı olarak görülmesini reddetmektedir. Doğal bir varlık olan su, yaşamın temel kaynağı olarak enerji kaynağı olarak görülemez. Sudan elde edilmeye çalışılan enerjinin alternatifi vardır ama doğal yaşam alanlarımızın, vadi ve derelerimizin başka alternatifi yoktur! Bu nedenle su, ticari bir mal değildir. Su, tüm canlıların yaşamını sürdürebilmek için ulaşmaya hakkının olduğu doğal bir varlıktır; ekolojik sistemin bir parçasıdır. Tüm canlıların sudan yararlanma hakkı vardır. Hiçbir canlı kendisinin su ihtiyacının daha önemli olduğunu ileri süremez. Su, bulunduğu ortamın asli unsurudur. Hiçbir şekilde yatağı değiştirilemez, bulunduğu alandan başka bir alana taşınamaz. Doğal yaşam ile su ilişkisini dikkate almayan hiçbir karar, uygulama, yasal düzenleme kabul edilemez. Suyun kullanımı; ekolojik, çevresel, kültürel ve sosyal sürdürülebilirlikten uzak ele alınamaz. Derelerin Kardeşliği Platformu Bileşenleri 1-SALDER-Salarha Deresi Çevre Koruma, Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Derneği (Rize/Merkez) 2- Fındıklı Derelerini Koruma Platformu (Rize/Fındıklı) 3- TEMA Vakfı Rize Temsilciliği 4- Yeşil Artvin Derneği 5- Rize Çayeli Senoz Yöresi Derneği 6- Trabzon Çevre ve Kültür Derneği 7- Rize İkizdere Derneği 8- YAYÇEVDER-Rize Handüzü Çevre Koruma ve Yaşatma Derneği 9- Artvin Ardanuç Su Meclisi 10- Artvin Ardanuç Derelerin Kardeşliği Platformu 11- Gümüşhane Torul Çit Deresi Çevre Komisyonu 12- DOKÇEP- Doğu Karadeniz Çevre Platformu 13- Karadeniz Satılık Değil Platformu (Rize/Pazar) 14- Çaya ve Çaykur?a Sahip Çık Platformu (Rize/Ardeşen) 15- Biryaşam Kültür ve Ekoloji Derneği (Artvin/Hopa) 16- Şavşat Papart Derelerini Koruma Platformu 17- Şavşat Derelerin Kardeşliği Platformu 18- Rize Andon ve Büyük Handüzü Çevre Koruma Derneği 19- TEMA Çamlıhemşin Temsilciliği 20- Artvin Ardanuç Muhtarlar Derneği 21- TEMDER-Tevfik İleri End.Mes.Lis. Mezunları ve Çalışanları Dern. (Rize/Merkez) 22- Sahne Sanat Atölyesi (Rize) 23- İHD Rize Temsilciliği 24- Hemşin Kito Yaylası 25- Hemşin Derelerin Kardeşliği Platformu 26- Artvin Murgul Küre Köyü Muhtarlığı 27- Artvin Borçka Köy Muhtarları 28- ESM Rize Şubesi 29- SES Rize Temsilciliği 30- Giresun Görele Sol Platformu 31- Giresun Tirebolu Çevre Derneği 32 Giresun Görele Çevre Derneği 33- Sinop Çevrecileri 34- Amasya Taşova Çevre Platformu 35- Yeşilırmak Çevre Platformu 36- Taşova Ziraat Odası 37- Rize Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği 38- DOKADAK-Doğu Karadeniz Doğa Sporları Kulübü (Rize/Ardeşen-Çamlıhemşin) 39- Tek Gıda-İş Sendikası Rize Bölge 1-2-3 Nolu Şubeleri 40- Giresun Keşap Derelerin Kardeşliği Platformu 41- Giresun Yağlıdere Derelerin Kardeşliği Platformu 42- Giresun Yağlıdere Muhtarlar Derneği 43- Giresun Yağlıdere Çevre Koruma Derneği 44- Rize Pazar Uçurtma Derneği 45- Rize Çayeli Senoz Vadisi Koruma Platformu 46- Rize Güneysu Çevre Platformu 47- Trabzon Of Solaklı Vadisini Yaşatma ve Koruma Derneği 48- SOVED-Trabzon Of Solaklı Vadisi ve Ekolojik Dengeyi Koruma Derneği 49- Tokat Erbaa HES Karşıtı Platform 50- Tokat Erbaa Ziraat Odası 51- Artvin Murgul Derelerini Koruma Platformu 52- Artvin Kemalpaşa Derelerini Koruma Platformu 53- İkizdere Derelerin Kardeşliği Platformu Derelerin Kardeşliği Platformu Yürütme Kurulu Üyeleri 1- Mehmet GÜRKAN- Fındıklı Derelerini Koruma Platformu (Yürütme Kurulu Başkanı) 2- Ömer ŞAN- SALDER-Salarha Deresi Çevre Koruma Derneği (Dönem Sözcüsü) 3- Nevzat ÖZER- TEMA Vakfı Rize Temsilcisi (Bilimsel İletişim-Değerlendirme) 4- Ahmet Ali KORK- Senoz Yöresi Derneği (Bilimsel İletişim-Değerlendirme) 5- Kamile KAYA- Ardanuç Su Platformu (Genel Sekreterya) 6- Hazar DİLAVER- Trabzon Çevre ve Kültür Derneği (Yürütme Kurulu Üyesi) 7- Ethem KARA- Şavşat Derleri Platformu (Yürütme Kurulu Üyesi) 8- Mevlüt İLHAN- Gümüşhane ÇİT Deresi Çevre Komisyonu (Yürütme Kurulu Üyesi) 9- Saltuk DENİZ- Ardeşen Dereleri (İletişim ve Örgütlenme) 10- Yaşar AYDIN- Karadeniz Satılık Değildir Platformu (İletişim ve Örgütlenme) 11- Mustafa YAZICI- DOKÇEP-Doğu Karadeniz Çevre Platformu (Yürütme Kurulu Üyesi) Derelerin Kardeşliği Platformu Temsilcilikler Ali DURSUN ? Giresun Derelerin Kardeşliği Platformu Sözcüsü Mevlüt GÜRKAN ? İstanbul Derelerin Kardeşliği Platformu Sözcüsü Mustafa ERTAŞ ? Ankara Derelerin Kardeşliği Platformu Sözcüsü İsmet EKŞİ ? İkizdere Derelerin Kardeşliği Platformu Sözcüsü Bekir UZUNO?LU - Derelerin Kardeşliği Platformu Trabzon Tonya Temsilciliği Derelerin Kardeşliği Platformu Giresun Keşap Temsilciliği Derelerin Kardeşliği Platformu Giresun Yağlıdere Temsilciliği. |
Haberin devamı gazeteniz 'da |
Henüz yorum yapılmamış.