Ekrem Orhon?un Kaleminden 

Tarih 13 Temmuz 1952?

Yüksek Mühendis Ekrem Orhon?un Kaleminden

 Rize ? Ä°spir ? Erzurum Yolu üzerine tespitler

 Fatih Sultan Kar

Ovit Yolu ile ilgili yazarını ve mücadelesini yakından takip etme şansı edindiğim gazeteci arkadaşım Ömer Şan?ın Viçe Gazetesi?nde yer alan ?Ovit Yolu?na girdi? başlıklı haberi okuyunca aklıma bu uğurda verdiği mücadeleyi tarih sayfalarından takip ettiğim Merhum Ekrem Orhon geldi.

Baba Reis Ekrem ORHON?un rüyalarından bir tanesi Rize- Ä°spir - Erzurum Yolu idi; Mezuniyetinde bu yolu diploma projesi olarak almıştı son vasiyeti bu yol için olmuÅŸ ve son nefeslerinde ?Rize-Ä°spir- Erzurum yolunun bir an önce tamamlayın ve  son sözüm olarak bu dileÄŸimi sayın genel müdüre iletin? demiÅŸtir.

Ekrem Orhon henüz Rize Belediye Başkanı olmamış, Yüksek Mühendis olarak görev yapmakta idi. Özünde var olan Rize sevgisi onu Rize- İspir ? Erzurum yolunda yapılan çalışmalardaki tespitleri ?Çapans? başlığı altında 13 Temmuz 1952 tarihinde Rize Gazetesinde kaleme almıştı

ÇAPANS

Yazan: Yüksek Mühendis Ekrem Orhan

Yalnız Rize Ä°spir Erzurum yolunun deÄŸil belle ki bugün Türkiye'deki mevcut Devlet yolları geçitlerinde en yüksek olanı 2700 ra­kımlı Çapana dağıdır.

Dereden azami beÅŸ met­re irtifada giderken FayınÄŸintaşı'nda yapılan bir hata da bugün maalesef ısrar edilmekte ve bu hatayı düzeltmek için yeniden dere boyuna inilmemektedir.

Çapans?ın  2700 rakımı aşılırken Çamlık'tan  itibaren en az bir buçuk metre irtifa da bir imla ile yol Çapanı dağını  aşıp Çapanı  deresi boyunca   Çapana  köyüne kadar bu iftirada bir imla devam ettirilmezse yol civar arazi ila aynı seviyede tutulursa; en küçük  bîr kar yaÄŸdığında bu yol geçit vermeyeçektir. Devlet yolları için­de bu rakımda baÅŸka bir daÄŸ geçidi olmadığına gö­re; bir buçuk imlalı bir yolla bu daÄŸ aşılırsa tipi, yol üzerinde

kar  bırakmaz. Bu daÄŸ geçidinde muvaffakiyet alda edilirse, bir ders mahiyeti alacak olan bu daÄŸ geçidine bundan sonraki daÄŸ geçitleri

benzetilmekle büyük tasarruflar elde edilir.

Çapana'de biraz ince eleyip sık dokumakla yolun kardan açık tutulması tabii kuvvetlere yük edilme yarın bu dağın açılması için kullanılacak birçok makine den tasarruf edilir. Ä°yi ne­tice görülünce diÄŸer daÄŸlardaki geçitler  da buna benzetilmekle yurda milyonlar tasarruf edilmiÅŸ olur. Yol   davamızda atılan adımlar büyüktür

Hamlelerimizin tesiri her yandan görülmektedir.  An­cak güzergâhlığımız henüz övünülecek hale gelmedi­ÄŸini kabul etmek lâzımdır.

 Kar savaÅŸlarında bizzat bulunduÄŸum sıralarda gör­düğüm en önemli nokta yo­lun bir metre irtifayı geçen imlâ kısımlarında esen ti­pinin yolun iki tarafının çukurlarını karla doldurmasına raÄŸmen yol kapanmasını esen rüzgârın süpürge ile süpürülmüş gibi tertemiz bırakmış olmasıdır.

Ancak rüzgârsız, koylu yerlerde yaÄŸan kar her tarafta ol­duÄŸu gibi yolun üstüne de karın biriktiÄŸini gördüm; fakat buralarda yolun imladan geçmesinin faydası karın atılacak ve hem da kolayca atılacak ÅŸekilde oluÅŸudur.   Kar tutan yerlerde yolun imla ile geçil­mediÄŸini ve civar arazi île aynı seviyede oluÅŸunun, açık tutulmayışının sebe­bini kar savaşındaki postalardan sorunuz.   Açılan yolun karı iki yanda, tepe­cikler teÅŸkil etmekte ve rüzgâr esmekte ise kar makinesi geçtikten sonra yol tipi yüzünden derhal kapanmaktadır.

Bir buçuk metre imla olan yol kesiti

1?- Kar tutmaz,

2? Zemin sularından müteessir olmaz,

3? Yapıldığı gibi ebedi kalır,

4? Bakımı az masraflı,

5? Ä°ÅŸletmesi daha ikti­sadî olur.

En önemli olan yalnız  defa yapılır.

13 Temmuz 1952

Rize Gazetesi

Not : Rize Erzurum İspir Yolu sürekli gündeme getiren Gazeteci arkadaşım Ömer Şan, ağabeylerim İsmet Kösoğlu, Faik Bakoğlu, Kemal Köse, Lokman Koçan?a diğer medya kuruluşları ve gazeteci arkadaşlara bir Rizeli olarak teşekkürü bor bilirim