Bombalar arasında senfoni

Follow @dusuncemektebi2

İngiliz The Independent gazetesi Irak"ta bombalar arasındaki müzik çalışmalarını sayfalarına taşıdı. Gazete izlenimlerini aktarırken, bir Apache saldırı helikopteri orkestra binasının üzerinden geçiyor. Uzakta kulakları sağır eden patlama meydana geliyor. Bağdat"ta gürültüsüz bir gün yok. Sonra aniden, lekesiz beyaz bir duvarın arkasında bir Chopin consertosu duyuluyor. Sokaktan geçenler havada uçuşan notaları duyabilmek için bir anlığına duruyor.

1959 YILINDA KURULDU

Irak Ulusal Senfoni Orkestrası bir dizi konseri tekrarlıyor. Yaz tatilinden sonra ilk kez toplanana orkestra üyelerinden ikisi kaçırıldı, ikisi yabancı ülkelere kaçmak zorunda kaldı. Ama orkestra çalmaya, baskı, şiddet, hoşgörüsüzlük ve cinayetlerin çatırdayan bir toplum içerisinde Bağdat kültürü ve sanatı içerisinde yerini almaya devam ediyor. 1959 yılında kurulan Irak Ulusal Senfoni Orkestrası, bir zamanlar Ortadoğu"nun en ünlülerindendi. Avrupa"dan Asya ve Güney Amerika"dan orkestra şefleri getiriliyordu.

2003"teki Amerikan işgali sırasında enstrümanlar ve partisyonların çoğunluğu isyancılar tarafından talan edildi veya yok edildi. Amerikan askerleri ise tüm bu olanlar karşısında hiçbir şey yapmadı. Askerler müdahale etmeme emri almışlardı. O dönemde Washington bu kriminal yağmayı, Saddam rejimine karşı halk devrimi olarak göstermek istiyordu.

Yavaş yavaş, kendi çabaları ve yabancı bağışlar sayesinde orkestra enstrümanlarını yeniden alabildi ve partisyon koleksiyonunu oluşturabildi. 2003 yılında Washington"da ABD Başkanı George W. Bush ve üst düzey hükümet yetkililerinin bulunduğu Kennedy merkezinde sahne aldı. Ancak o tarihten beri orkestranın 25 üyesi diğer Iraklılarla birlikte tırmanan şiddet karşısında ülkeden kaçmayı tercih etti.

KONSERLER Ö?LEDEN SONRALARI

Tekrarlar ve konserler bundan böyle öğleden sonraları yapılıyor, zira akşamları Bağdat güvenli değil. Bir öğleden sonra yine, müzisyenler tekrar yapıyor, hava sıcak. Çalışacakları repertuar yağmadan titiz bir çalışma sonucu çıkarılmış; Chopin"in piyanosu için bir conserto, Beethoven"in Dokuzuncu Senfonisi, Dvorak"ın Dokuzuncu Senfonisi ve Duke Ellington ile George Gershwin"in çeşitlemesi. Üzerinde çalıştıkları parça olan ""Mademki korumasızız"", Iraklı bir kompozitöre ait. Bu yavaş ve hüzünlü bir zamanlar orkestrayı yöneten bir Alman tarafından uyarlanmış.

42 yaşındaki müzikograf ve trompetçi Mecid Hüseyin Musa evinin önünde kaçırılmıştı. ""Gözlerimi bağladılar ve bir aracın bagajına kapattılar"" diye anlatıyor. Musa, ""beni bir odaya götürdüler ve asker olmakla suçladılar. Ama basit bir müzisyen olduğumu gösteren kağıtlarım vardı. Bu kez bana Şii mi Sünni mi olduğumu sordular. Sünni olduğumu söyledim ve beni bıraktılar"" şeklinde sözlerini sürdürdü. Musa, 2003 yılında da Vandallık eylemlerini engellemeye çalmıştı. O günleri anlatırken, ""partisyonları yakıyorlardı, keman ve piyanoları parçalayıp ateşe atıyorlardı"" diye konuşuyor. YURTIŞINDA KONSER ARAYIŞI

Muhammed Emin İzzet, Avrupa"daki bir başarısından sonra 1989"da Irak"taki ilk orkestra şefi oldu. ""Gerçeğe dönüş"" isimli müziğin başka diyarlara nasıl götürdüğü, yaşamın nasıl sürdüğünü anlatan bir requiem yaptı. İzzet ve rejisör Muntar Cwemil Hafid yurtdışında bir konser organize etme arayışında. Hafid, ""bazen, salon tam doluyor. Ama ülke dışına çıkmak müzisyenler için harika bir tecrübe olur. Bana gelince, ben hep Irak"a geri döneceğim, burası benim ülkem. Ama yaşananları anlayamıyorum, bu yok etme ihtiyacını, önce bu yoktu"" diyor.

Irak"tan 2 milyonu aşkın insan çatışmalardan dolayı kaçtı. Bunların çoğunluğu iş adamları, teknokrat, entelektüel, sanatçı veya bilim insanlarından oluşuyor. Iraklıların çoğunluğu Suriye, Ürdün gibi ülkelerin yanısıra Körfez ülkeleri, İran, Mısır veya Türkiye"ye göç ediyorlar. BM kayıtlarına göre 1,8 milyon kişi de iç göç mağduru. Ülkeden çıkan insanların mali olanakları, gelirleri ve ilişkileri var. Diğerlerinin ülkede kalmakta başka çareleri yok.